Η Γενοκτονία των Ελλήνων και η Ελληνική Στρατιωτική Κατοχή της Δυτικής Μικράς Ασίας (1919-1922)

Ντώπιοι Έλληνες της Σμύρνης καλοσωρίζουν τις Ελληνικές δυνάμεις στην πόλη στις 15 Μαΐου 1919.

Όταν αναφερόμαστε στην Γενοκτονία των Ελλήνων, υπάρχει μια μειοψηφική άποψη, συμπεριλαμβανομένων και μερικών ηγετών των Ελληνικών κοινοτήτων [της διασποράς], της παρεξηγημένης θέσης όσον αφορά την Ελληνική στρατιωτική παρουσία στη δυτική Μικρά Ασία από το 1919-1922. Ως αποτέλεσμα, οι ομάδες αυτές αρνούνται ή αμφισβητούν εάν οι Έλληνες στις περιοχές αυτές ήταν θύματα γενοκτονίας. Λόγω αυτού του σκεπτικισμού, ορισμένοι ηγέτες των Ελληνικών κοινοτήτων αποκλείουν έναν μεγάλο αριθμό Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από την αναγνώριση γενοκτονίας σε δημοτικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο, οδηγώντας σε μακροχρόνια παραμορφωμένη άποψη της γενοκτονικής εμπειρίας αυτών των Ελλήνων. Ακολουθούν μερικά από τα πιο συνηθισμένα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν από κάποιους για να δυσφημήσουν την Γενοκτονία των Ελλήνων ως αποτέλεσμα της Ελληνικής στρατιωτικής παρουσίας στην δυτική Μικρά Ασία.

Πρώτον, πρέπει να σημειωθεί ότι το 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), μια οργάνωση των σημαντικότερων εμπειρογνωμόνων παγκοσμίως για τη γενοκτονία, ψήφισε συντριπτικά να αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Ελλήνων που ζούσαν στην πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1914-1923. Η αναγνώριση περιελάμβανε Έλληνες που ζούσαν σε περιοχές της Μικράς Ασίας (το Ασιατικό τμήμα της σύγχρονης Τουρκίας) και όχι μόνο την περιοχή του Πόντου. Στην αναγνώριση λήφθηκε υπόψη τους και η ελληνική στρατιωτική παρουσία. Επομένως, η Γενοκτονία των Ελλήνων επιβεβαιώθηκε από ειδικούς και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.

Κατοχή ή Εισβολή;
Ένα από τα πράγματα που αποστασιοποιούνται μερικοί είναι αν η Ελληνική στρατιωτική παρουσία ήταν εισβολή ή κατοχή. Για να διευκρινισθεί αυτό αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι μετά τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι νικηφόροι Σύμμαχοι και η ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέγραψαν την Συνθήκη του Μούδρου για να τερματίσουν τις εχθροπραξίες στο ανατολικό θέατρο πολέμου. Με την επιφύλαξη του Άρθρου 7 της συμφωνίας, δόθηκε στους νικητές Συμμάχους το δικαίωμα κατοχής οποιαδήποτε στρατηγικά σημεία εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που απειλούσαν την ασφάλειά τους. Κατά την Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού του 1919, δόθηκε στην Ελλάδα εντολή να καταλάβει τη Σμύρνη από τις δυτικές δυνάμεις – δηλαδή, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η ΗΠΑ, ενώ η Ιταλία έλαβε το δικαίωμα να καταλάβει τη νοτιοδυτική Μικρά Ασία και η Γαλλία κατέλαβε τις νοτιοανατολικές περιοχές. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα καταλάμβανε επίσημα τη Σμύρνη, χωρίς να την εισβάλει.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι Ελληνικές δυνάμεις έλαβαν εντολή να καταλάβουν τη Σμύρνη εν μέρει λόγω της μεταχείρισης των Ελλήνων κατά τα πέντε χρόνια πριν από τη συμμαχική εντολή. Λίγες μέρες πριν την άφιξη των Eλληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη, ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε: “Για να αποφευχθούν οι διαταραχές και οι σφαγές των χριστιανών στη Σμύρνη και τα περίχωρά της, η κατοχή της πόλης και τα οχυρά από τις συμμαχικές δυνάμεις αποφασίστηκε από τον πρόεδρο [Wilson], τον πρωθυπουργό [Lloyd George] και τον M. Clemenceau.” H κατοχή της Σμύρνης από τις Ελληνικές δυνάμεις ξεκίνησε έτσι ως ειρηνευτική αποστολή για την αποφυγή περαιτέρω βιαιοτήτων των μη-τουρκικών αμάχων. Αυτή η λεπτομέρεια παραβλέπεται συχνά.

Υποτιθέμενες Φρικαλεότητες
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι πράξεις σποραδικών και συχνά υποτιθέμενων φρικαλεών που διαπράττονται από στρατιωτική δύναμη όταν μιλάμε για την Γενοκτονία των Ελλήνων. Για να αποσαφηνιστεί, η Γενοκτονία των Ελλήνων δεν συνδέεται με καμία μορφή πολεμικής δραστηριότητας και συνεπάγεται την καταστροφή άοπλων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων ανδρών, γυναικών και παιδιών, σε καιρούς ειρήνης και εκτός ζώνης πολέμου. Από τον Μάιο του 1919 έως τον Σεπτέμβριο του 1922, οι Ελληνικές Δυνάμεις διατήρησαν στρατιωτική παρουσία σε ορισμένες περιοχές της δυτικής Μικράς Ασίας. Η Γενοκτονία των Ελλήνων αφορούσε την καταστροφή των Ελληνικών κοινοτήτων έξω από αυτές τις περιοχές κατοχής. Είναι σημαντικό να προσθέσουμε ότι στα απομνημονεύματά του, ο Winston Churchill δήλωσε ότι οι ελληνικές φρικαλεότητες ήταν "σε μικρή κλίμακα". Ο καθηγητής Rudolph Rummell από το Πανεπιστήμιο της Χαβάης αναφέρει ότι η ελληνική κατοχή είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 15.000 Τούρκων. Αν το συγκρίνουμε με το θάνατο περίπου 1.000.000 Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Ελλήνων, ο αριθμός παραμορφώνεται σε ασήμαντο.

Ένα Άλλοθι Υπάρχει στη Δυτική Μικρά Ασία
Ορισμένοι θεωρούν επίσης ότι η δίωξη των Ελλήνων από ορισμένες περιοχές της Μικράς Ασίας πρέπει να αποκλεισθεί από το θέμα της γενοκτονίας, διότι σύμφωνα με αυτούς υπάρχει ένα άλλοθι για τη σφαγή τους ενώ στον Πόντο δεν υπήρχε άλλοθι. Αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να καταλάβουν ότι στην περιοχή του Πόντου υπήρξε, μεταξύ άλλων, μια Ρωσική στρατιωτική κατοχή, μια βρετανική στρατιωτική παρουσία, ένα βομβαρδισμό απο το Ελληνικό ναυτικό και ένα σποραδικό ένοπλο κίνημα αντίστασης. Εάν η στρατιωτική παρουσία και ο σχηματισμός των ενόπλων δυνάμεων καθορίσουν εάν επήλθε ή όχι γενοκτονία, οι εκκλήσεις για αναγνώριση της γενοκτονίας για την περιοχή του Πόντου θα διεξαχθεί με έντονο έλεγχο.

Συνθήκη της Λωζάννης
Μερικοί επίσης αισθάνονται ανήσυχοι για ένα άρθρο στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάννης που αναφέρει την υποχρέωση της Ελλάδας να αποκαταστήσει τις ζημιές της κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Πρέπει να τονιστεί ότι μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης τον Ιούλιο του 1923, η γενοκτονία είχε ολοκληρωθεί. Η υπογραφή της Συνθήκης δεν επέτρεψε και δεν απαλλάσσει με κανέναν τρόπο την Τουρκία για τη δίωξη των γηγενών Ελλήνων ή άλλων εθνικών ομάδων που συνέβησαν πριν από την υπογραφή της. Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης ήταν μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και των άλλων υπογραφόντων, δηλαδή, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας, της Ρουμανίας, της Ελλάδας και άλλων. Οι εν λόγω αποζημιώσεις αναφέρονται σε εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από αδιάκριτα μέλη του στρατού και δεν μπορούν να συμπεριληφθούν ή να συγκριθούν με την προγραμματισμένη συστηματική εξολόθρευση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας.

Γενοκτονία των Τούρκων;
Ορισμένοι ηγέτες ελληνικών κοινοτήτων αναζητούν μόνο αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και αποκλείουν από την αναγνώριση τους Έλληνες από άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας επειδή φοβούνται ότι η Ελλάδα μπορεί να κατηγορηθεί για γενοκτονία εναντίον του τουρκικού πληθυσμού κατά τη διάρκεια της κατοχής του. Για να απαντήσουμε σε αυτό, πρέπει να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά τα γεγονότα. Οι πράξεις βίας κατά των Τούρκων κατά την περίοδο αυτή ήταν αποτέλεσμα του ελληνικού στρατού ή ήταν πράξεις καταδίκης από τις μη-τουρκικές κοινότητες που είχαν υποστεί τα προηγούμενα χρόνια; Και αυτές οι πράξεις ήταν προγραμματισμένες; Ο Ελληνικός Στρατός στάλθηκε στη Μικρά Ασία ως ειρηνευτική αποστολή και αμέσως μετά την άφιξή του υποβλήθηκε σε επιθέσεις από παράτυπους ένοπλους, οι οποίοι συχνά κρύβονταν στις τουρκικές κοινότητες για να εμποδίσουν τη σύλληψή τους. Η επιχείρηση αφοπλισμού και σύλληψης αυτών των παρατυπιών ήταν πολύπλοκο και μερικές φορές συνεπαγόταν θανάτους πολιτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ελληνικός Στρατός κατηγορήθηκε για φερόμενες βιαιοπραγίες στο Γιάλοβα, Γκεμλίκ και στην χερσόνησο της Νικομήδειας (Ιζμίτ) το 1921. Ωστόσο, μετά από έρευνα, οι δράστες αυτών των εικαζόμενων εγκλημάτων κατά των Τούρκων ήταν κυρίως ιθαγενείς Έλληνες και Αρμένιοι οποίοι πήραν εκδίκηση για τις διώξεις που είχαν υποστεί κατά τα προηγούμενα έτη. Η γενοκτονία εξ ορισμού είναι ένα προσεκτικά προγραμματισμένο και συστηματικό έγκλημα. Οι δολοφονικές βιαιοπραγίες που κατηγορήθηκαν οι Έλληνες και οι Αρμένιοι δεν ήταν καθόλου συστηματικές ή προμελετημένες. Αντ 'αυτού, ήταν πράξεις ενστικτώδους εκδίκησης. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο Ελληνικός Στρατός - ή Έλληνες και άλλοι πολίτες για το θέμα αυτό - σχεδιάζει πράξεις βίας εναντίον του τουρκικού πληθυσμού.

Η Γενοκτονία των Ελλήνων συνέβη σε μια περίοδο εννέα ετών (1914-1923) κατά την οποία οι αυτόχθονες Ελληνικές κοινότητες που ζούσαν στην οθωμανική Τουρκία υποβλήθηκαν σε μια σειρά διωκτικών μέτρων που εφαρμόστηκαν για να οδηγηθούν στην καταστροφή τους. Μέχρι τη στιγμή που οι Έλληνες στρατιωτικοί έφτασαν στη Μικρά Ασία, πολλοί Έλληνες σε όλη τη Μικρά Ασία και επίσης στην Ανατολική Θράκη έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας πράξεων γενοκτονίας. Αγνοώντας αυτή την περίοδο πριν από την Ελληνική κατοχή, σβήνουν σχεδόν έξι χρόνια εξόντωσης Ελληνικών κοινοτήτων σε μια εποχή που δεν υπάρχει ξένη στρατιωτική παρουσία. Είναι σημαντικό οι προσπάθειες αναγνώρισης των Ελληνικών θυμάτων από τις Ελληνικές κοινοτικές ομάδες να βασίζονται σε ιστορικά στοιχεία και όχι σε προσωπικούς φόβους. Αγνοώντας τις συμβουλές αξιόλογων ιστορικών, οι Ελληνικές κοινοτικές ομάδες όχι μόνο αρνούνται την αναγνώριση και την δικαίωση των απογόνων μεγάλου αριθμού θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων, αλλά στρεβλώνουν συνολικά την ιστοριογραφία της Γενοκτονίας των Ελλήνων.

Κέντρο Πόρων της Γενοκτονίας των Ελλήνων

Read this article in English

Related Articles

Recommended Reading

 bryer monuments    halo400